TÔM VIỆT NAM ĐỐI MẶT VỚI NHỮNG KHÓ KHĂN MỚI VÀ PHỨC TẠP

Như một ngành xuất khẩu có quy mô lên đến hàng tỷ USD, việc đáp ứng với vụ kiện này được coi là vô cùng gian nan và khó khăn, đòi hỏi sự đồng thuận từ các doanh nghiệp và các bộ ngành liên quan. Ông Trịnh Anh Tuấn, Giám đốc Cục Giải quyết thương nghiệp (Bộ Công Thương), cho biết trong cuộc trò chuyện với Tuổi Trẻ rằng từ giữa tháng 11 năm 2023, Mỹ đã khởi xướng điều tra chống trợ cấp đối với tôm sú lạnh Việt Nam. Do đó, kể từ khi cuộc điều tra chống trợ cấp do Bộ Thương mại Mỹ (DOC) khởi xướng 10 năm trước và chúng ta đã giành thắng lợi, ngành công nghiệp tôm đang đối mặt với những khó khăn mới vì vụ kiện này có tính phức tạp và mức độ phức tạp nhiều hơn nhiều lần. Lần điều tra lần hai với nhiều cáo buộc mới.

Trong 10 năm qua, cuộc điều tra hiện tại đã có một số thay đổi, bao gồm điều tra các chương trình trợ cấp mới được cáo buộc và thay đổi danh sách các doanh nghiệp liên quan, ông Trịnh Anh Tuấn cho biết rằng đến nay vụ kiện đang ở giai đoạn trả lời câu hỏi điều tra. Dự kiến sau giai đoạn trả lời câu hỏi, Mỹ sẽ đưa ra kết luận sơ bộ, tiến hành kiểm tra trực tiếp tại chỗ với Chính phủ và các doanh nghiệp, và tổ chức phiên tham vấn công khai trước khi ban hành kết luận cuối cùng (vào tháng 5 năm 2024 nếu không có gia hạn).

Theo đó, Mỹ đang điều tra tôm sú lạnh dưới các mã HS 0306.17, 1605.21, 1605.29 với các nước được điều tra bao gồm: Ecuador, Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam. Đặc biệt, mặc dù sản phẩm tôm sú lạnh của Việt Nam chỉ bị điều tra về chống trợ cấp, số lượng chương trình trợ cấp bị cáo buộc của đơn kiện ở Mỹ lớn hơn nhiều, vì vậy DOC quyết định điều tra tất cả 40 chương trình. Điều này làm cho Việt Nam trở thành quốc gia có số lượng chương trình trợ cấp bị điều tra cao nhất so với các nước khác, bao gồm: Ecuador với 15 chương trình, Ấn Độ với 19 chương trình và Indonesia với 15 chương trình.

Nhiều trong số các chương trình bị cáo buộc có nội dung mới và phức tạp, liên quan đến nhiều bộ, ngành và địa phương ở nhiều cấp độ khác nhau. Các nhóm chương trình bị cáo buộc bao gồm: các khoản vay, các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, các chương trình miễn thuế thu nhập, ưu đãi đất đai và nhóm chương trình tài trợ, ông Trịnh Anh Tuấn cho biết.

Theo ông Tuấn, Mỹ đã mang các cáo buộc rằng số lượng chương trình trợ cấp đang được điều tra lên tới 40 chương trình, cao nhất trong số các cuộc điều tra chống trợ cấp nước ngoài đối với Việt Nam cho đến nay. Các chương trình này liên quan đến nhiều bộ, ngành và doanh nghiệp với nhiều cơ sở khác nhau ở các tỉnh thành.